De Scheelenkuhlen
De Scheelenkuhlen werd in 1927 in opdracht van het Wasser- und Schiffahrtsamt, vergelijkbaar met het Nederlandse Rijkswaterstaat, gebouwd.
Technische specificaties
De Scheelenkuhlen is echt gebouwd voor de omgeving waarin ze moest werken. Omdat ze op zee en op het wad werkzaam was heeft ze bijvoorbeeld een platte bodem zodat ze droog kon vallen op het wad. Als het schip een scherpe kiel heeft zal het naar één kant gaan hellen. Dan komt het water in de ketel ook schuin te staan en kunnen de vlampijpen droog komen te staan. Daar kunnen ze niet tegen.
Daarnaast heeft ze een condensor waarmee de gebruikte stoom kan worden gecondenseerd en zo terug naar de ketel kan worden gepompt. De ketel aanvullen met zout water is funest voor het materiaal. Daarom had ze ook een flinke watertank zodat ze altijd zoet water bij zich had.
Afmeting
21,4 x 5,61 x 1,80 meter
Ketel
Geconstrueerd door Christansen und Meyer te Harburg.
Twee vuurs Schotse ketel, kolengestookt
Verwarmd oppervlak 60 m2
Werkdruk
10 atmosfeer / bar
Machine
Compound stoommachine in 1927 gebouwd door Christiansen und Meyer te Harburg/Elbe.
Vermogen
220 IPK bij maximaal 220 omwentelingen per minuut.
IPK (Inwendig- / indicateur-Paarde-Kracht) is het theoretische vermogen van de cilinder. Dit vermogen kan niet gemeten worden maar wordt berekend. De PK's, van bijvoorbeeld het vermogen van een auto, worden gemeten op de krukas.
Rondleiding
Uiteraard is het veel leuker om het schip 'in het echt' te bezoeken. Maar niet alle vertrekken zijn tijdens het varen te betreden. Tijdens de vaart verblijft de bemanning namelijk aan boord waardoor het voor- en achteronder niet toegankelijk zijn. (En geloof me, dat wil je dan ook niet. We zijn en blijven mannen...)
Het schip is verdeeld in verschillende compartimenten:
Vooronder
Dit was het verblijf van de schipper en machinist. Nu slapen hier de snurkers ;). Er zijn twee kooien en oorspronkelijk 2 banken, 1 daarvan word nu ook gebruikt als slaapplaats. Daarnaast is er tegenwoordig een klein keukentje te vinden.
Stuurhuis
De stuurman kan niet zelf de machine bedienen. Om de opdrachten door te geven aan de machinist gebruikt men tot op de dag van vandaag de telegraaf. In de machinekamer luidt een belletje wanneer er een nieuwe opdracht wordt gegeven. Aan stuurboord (rechts) vind je ook nog een spreekbuis. Deze komt uit bij het oor van de machinist. Zo kan aanvullende informatie worden doorgegeven. Bijvoorbeeld dat er een brug aan komt.
Aan bakboord (links) is een slingerruit ingebouwd. Wanneer op zee de ruitenwissers niet meer voldoende werken, biedt deze ruit nog wat zicht doordat het water eraf wordt geslingerd. Ergens in de jaren 50 is het stuurhuis afgebrand. Hierdoor zijn bepaalde delen vernieuwd. Tijdens herstelwerkzaamheden in 2018 kwamen we nog verkoolde balken tegen waar plaatwerk overheen is gezet.
Machinekamer
Ja, hier gebeurt het dan echt. Alhoewel deze ruimte bijna voor zich spreekt is er genoeg over te vertellen. Uiteraard is er tijdens het bezichtigen genoeg gelegenheid om de geschiedenis te herbeleven. De machinekamer neemt een groot deel van het schip in, toch is de werkruimte beperkt. Naast de ketel en de (hoofd)machine zijn er nog vele andere essentiële onderdelen te vinden.
De ketel is ongeveer 3 meter lang, 2,5 meter hoog en bevat ongeveer 6000l water. De ketel heeft twee 'vuurgangen' waarin de vuren worden gestookt. We stoken op steenkool, welke aan weerskanten van de ketel worden opgeslagen in de kolen bunkers. Elke 10-15 minuten moeten er meerdere scheppen kolen op het vuur worden gegooid om het vuur heet genoeg te laten branden.
Het op druk houden van de ketel is echt iets dat je moet leren. Het is namelijk afhankelijk van vele factoren. Onder andere het verbruik (hoe snel je vaart), de grote/lengte van het vuur, de wind, type kolen, de temperatuur van het water in de ketel, etc. spelen allemaal een rol. Daarnaast duurt het enige tijd voordat een heter vuur voor meer stoomdruk zorgt. Je moet dus goed vooruit denken, te weinig druk is 'bar' vervelend maar te veel ook! Komt er dadelijk een brug of sluis aan waarvoor we (mogelijk) even moeten wachten, dan moet je al van te voren al de vuren iets temperen. In de sluis of voor de brug verbruik je geen stoom, dus loopt de druk op doordat het vuur blijft branden.
De machine staat centraal in het midden. De snelheid wordt bepaald door de hoeveelheid stoom die naar de machine gaat te reguleren. De Scheelenkuhlen is gebouwd om op zee te werken. De stoom die uit de machine komt wordt afgekoeld in de condensor zodat deze condenseert en we het water kunnen hergebruiken. Je verliest altijd wat water, de ketel moet zo nu en dan ook worden bijgevuld. Zout water beschadigt de ketel vandaar de condensor. Schepen die voor de rivieren zijn gebouwd hebben deze vaak niet want die kunnen altijd het water uit de rivier gebruiken.
Dan staan er nog 3 andere machines: een Worthington pomp, centrifugaal pomp en een generator. Allemaal aangedreven door stoom. De Worthington pomp word ook wel een algemene dienst pomp genoemd. We kunnen deze pomp voor veel doeleinden gebruiken, maar nu vooral om het dek schoon te spoelen. De centrifugaal pomp is helaas deels gesloopt voordat de Scheelenkuhlen werd gekocht. Hierdoor staan de fundering en stoommachine er nog maar is het ‘slakkenhuis’ van de pomp (die van messing was) verdwenen. Tot slot de licht machine. Een stoommachine wekt stroom op voor de verlichting en communicatie middelen. De machine is bedrijfswaardig maar wordt tegenwoordig niet gebruikt omdat ze 110v levert en het boordsysteem tegenwoordig op 230v is ingericht. In de toekomst hopen we de generator weer aan te kunnen sluiten.
Achteronder
Van oudsher verbleven hier de stoker en matroos en werd er hier gekookt op het fornuis. Het originele fornuis staat nog steeds op zijn plek maar helaas is deze door de slechte staat waarin deze verkeert niet meer te gebruiken. Tegenwoordig zijn hier drie kooien.
